องค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์แห่งประเทศลาว

พระสงฆ์กับการเมืองลาว
โดยการนำของ ประธาน อพส.ลาว รูปที่1

ในปี ค.ศ. 1959-1960 ได้มีการปลุกระดมพระสงฆ์สามเณรทั่วประเทศ ให้เดินขบวนประท้วงกล่าวโทษของรัฐบาลฝ่ายเวียงจันโดยมีพระยาพูมี วงวิจิด เป็นผู้อยู่เบื้องหลังออกคำสั่ง ในนั้นคือขบวนประท้วงของ พระมหาคำตัน เทบบัวลี ประธานองค์การสงฆ์หนุ่ม (เป็นองค์การลับ) ที่ตั้งขึ้นในวันที่ 24 ตุลาคม ปี 1958 โดยมีสำนักงานอยู่วัดสีถานเหนือ กำแพงนครหลวงเวียงจัน โดยมีพระมหาคำตัน เป็นประธานองค์การ พระมหาทองคูน อะนันตะสุนทอน เเละพระมหาผ่อง สะมาเลิก เป็นรองประธาน พร้อมคณะสงฆ์อีกจำนวนหนึ่งที่เป็นครูสอนอยู่โรงเรียนบาลี ปริยัติธรรม กำเเพงนครเวียงจัน โดยใช้รูปแบบเเจกใบปลิว เเละปลุกระดมพระสงฆ์ทั่วประเทศขึ้นต่อต้านเดินขบวนประท้วงประณามรัฐบาล เพื่อสนับสนุนฝ่ายเเนวลาวรักชาติ เพื่อรวบรวมลาว

ในปี ค.ศ.1959 พระมหาคำตัน เทบบัวลี ได้จัดตั้งองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาวขึ้น ที่โรงเรียนบาลี ปริยัติธรรม วัดสีถานเหนือ กำเเพงนครหลวงเวียงจัน โดยองค์การนี้มีหน้าที่ทำใบปลิวเเจก ปลุกระดมโฆษณา เเละเดินขบวนประท้วง ได้ประมาณหนึ่งปีกว่าๆ รัฐบาลฝ่ายเวียงจันพยายามสกัดกั้นขบวนการต่างๆ ที่ต่อต้าน เช่น ห้ามเเจกใบปลิว ห้ามปลุกระดมใส่ร้ายป้ายสีรัฐบาล ห้ามประท้วงหรือเดินขบวน จนถึงออกหมายจับตัวพระมหาคำตัน เทบบัวลี เเต่ก็ไม่สามารถจับตัวได้

ถึงปี ค.ศ. 1961 พระมหาคำตัน เทบบัวลี ได้หลบหนีจากกกำเเพงนครหลวงเวียงจัน เดินทางไปตามเส้นทางที่พระยาพูมี วงวิจิด วางเเผนไว้ให้ ไปเขตที่มั่นของเเนวลาวรักชาติ เเขวงเชียงขวาง ตอนบ่ายของวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 1961 ได้เดินทางถึงวัดโพนสะหวัน เมืองแปก เเขวงเชียงขวาง ได้ขวนขวายปลุกระดมพระสงฆ์สามเณร ร่วมชุมนุม ประชุมปรับปรุงการจัดตั้งองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ขึ้น เรียกชื่อว่า “องค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์แห่งประเทศลาว” องค์การนี้ได้นำพาพระสงฆ์สามเณรทั่วเขตปลดปล่อย จัดตั้ง เคลื่อนไหว นำพาต่อสู้กู้ชาติ ช่วยเหลือกิจการต่างๆของฝ่ายต่อต้านรัฐบาล จนถึงวันที่ประเทศชาติได้รับการปลดปล่อยทั่วประเทศ

ในปี ค.ศ. 1975 ภายหลังวันที่ 2 ธันวาคม ประเทศลาวได้รับการปลดปล่อยเเละสถาปนาเป็นประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ได้นำเอาองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ ที่พระมหาคำตัน เทบบัวลี จัดตั้งขึ้น มาเป็นแม่แบบในการจัดตั้งนำพางานพระพุทธศาสนาในทั่วประเทศ เเต่ก็ยังยุ่งยากอยู่

จนถึงปี 1976 ได้มีการเปิดกองประชุมพระสงฆ์ทั่วประเทศขึ้นที่ วัดองค์ตื้อ โดยมีพระยาพูมี วงวิจิด เป็นประธาน ได้มีมติลบล้างรูปแบบการปกครองลาวแบบเดิมทั้งหมด ยกเลิกตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช สังฆนายก สังฆมนตรี รวมนิกายต่างๆ ให้เรียกว่า “พระสงฆ์ลาว” เท่านั้น และรับรองเอา องค์การพุทธศาสนาสัมพันลาว เป็นองค์การปกครองสงฆ์ดำเนินกิจการพระพุทธศาสนาของประเทศ เเละยังได้เเต่งตั้งพระมหาคำตัน เทบบัวลี เป็นประธานองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาวรูปแรก เเต่งตั้งพระอาจารย์บุญทัน บุบผะรัตน์ (อดีตสมเด็จพระสังฆราช) เป็นที่ปรึกษาสูงสุด ในคณะบริหารงานยังประกอบด้วยรองประธาน คณะกรรมการอีกหลายรูป เช่น พระมหาทองคูน อะนันตะสุนทอน (ภายหลังเป็นประธาน อพส. รูปที่2) พระมหาผ่อง สะมาเลิก (ภายหลังเป็นประธาน อพส. รูปที่4) พระมหาวิจิด สิงหะราด (ภายหลังเป็นประธาน อพส. รูปที่3) พระมหาก้าว พุดทะวง พระมหาจะรูน พระมหาทองคำ ฯลฯ

ในระหว่างปี 1976-1979 ภายใต้การนำพาของพรรค-รัฐ ได้ฟื้นฟูการบริหารคณะสงฆ์ อบรมนโยบายแนวทองระบอบให้ พระสงฆ์ช่วยชี้นำให้ประชาชนเข้าใจในการออกเทศนาเผยแผ่ ฟื้นฟูระบบการศึกษาสงฆ์ จัดตั้งการเรียนการสอนทางด้านพระพุทธศาสนา-บาลี ควบคู่กับเเนวทางนโยบายพรรค-รัฐ ในครั้งนั้นมีโรงเรียนวัดองค์ตื้อ เป็นจุดหลักในการศึกษาสงฆ์-ค้นคว้าเอกสารตำราต่างๆ จนกลายเป็นโรงเรียนสร้างครูสงฆ์วัดองค์ตื้อ เเละเปลี่ยนมาเป็นวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อ จนถึงปัจจุบัน

ปี ค.ศ. 1980 พระมหาคำตัน เทบบัวลี ได้ลาออกจากตำแหน่งประธานองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว พร้อมทั้งได้ลาสิกขา เเละได้ไปทำงานในตำแหน่งหัวหน้ากรมธรรมการ เเละใช้ชีวิตฆราวาสเรื่อยมา

ท่านมหาคำตัน เทบบัวลี ได้เสียชีวิตลงในวันที่ 1 กันยายน 2019 ด้วยโรคชรา ที่บ้านพักบ้านสะพังเหนือ เมืองสีสัดตะนาก นครหลวงเวียงจัน สิริอายุได้ 100 ปี

ที่มา เพจ พุทธศาสนาไทย ลาว กัมพูชา