นัต ผีของชาวพม่า
admin2018-06-15T08:10:43+00:00นัต หมายถึงผีของชาวพม่า เป็นความเชื่อพื้นเมืองที่มีมาก่อนที่พุทธศาสนาจะเข้ามาในพม่า นัตเป็นผีบรรพบุรุษ ลักษณะกึ่งผีกึ่งเทวดาคล้ายเทพารักษ์ คอยดูแลคุ้มครองสถานที่ที่ตนเมื่อครั้งยังมีชีวิตมีความสัมพันธ์อยู่ โดยอาจจะมีศาลลักษณะคล้ายศาลเพียงตาตั้งบูชาอยู่ในสถานที่นั้น แต่เดิม นัตเป็นเพียงผีหรือวิญญาณทั่วไปที่สิงสถิตย์ตามธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ หรือภูเขา แต่เมื่อกาลเวลาเปลี่ยนผ่านไป จึงมีความเชื่อว่านัตเริ่มมีตัวตนและเริ่มผูกพันเข้ากับการตายของคน นัตที่เป็นวิญญาณศักดิ์สิทธิ์นี้ยังมีความแตกต่างจากเทพเทวดาตรงที่นัตจะอาศัยอยู่เฉพาะในภพภูมิมนุษย์ มิได้อยู่บนสวรรค์ชั้นฟ้า นัตในสังคมพม่าที่จะกล่าวถึงในบทความนี้เป็นนัตในความหมายของ “วิญญาณศักดิ์สิทธิ์ของผู้ตายร้าย” เป็นภูตผู้เป็นที่พึ่งของปุถุชนทั่วไป นัตที่เป็นภูตผีนี้จะมีฐานะกึ่งเทพกึ่งผี คืออยู่ระหว่างเทพและผี มีระดับสูงกว่าผีทั่วไป แต่มิเทียบเท่าเทวดา นัตจึงไม่ใช่ผีธรรมดาสามัญ หากทว่าเป็นวิญญาณของมนุษย์ผู้ตายจากด้วยภัยอันร้ายแรงผู้คนให้ความเคารพบูชา และมีพิธีเข้าทรงลงผี ด้วยเชื่อว่านัตจะให้ความช่วยเหลือและคุ้มกันภัยในหมู่ผู้ศรัทธากราบไหว้ อีกทั้งเหล่าสาวกของนัตจะต้องนอบน้อมต่อนัตดุจเจ้า ยามพูดคุยกับนัตผ่านร่างทรงก็ต้องกล่าววาจาด้วยภาษาชั้นสูงอย่างพูดกับพระราชา ตลอดจนให้ความยำเกรงต่อศาลซึ่งเป็นที่สถิตของนัต ไม่สวมรองเท้าเข้าศาลนัต และไม่แสดงอาการลบหลู่ นัตจึงเป็นผีที่มีฐานะและบทบาทเท่ากับผีเจ้าพ่อเจ้าแม่ของไทย เพราะสถิตพำนักอยู่บนสรวงสวรรค์ มักไม่ข้องแวะกับกิจบนโลกมนุษย์ การจัดแบ่งเช่นนี้ชี้ชัดได้ทันทีว่าเอ้าก์นัตไม่ใช่เทวาหรือพรหมาบนสวรรค์ชั้นฟ้า หากแต่เป็นผีพื้นถิ่นที่คอยอารักษ์ผู้คนอยู่บนแดนมนุษย์ นัตที่ลือนาม นัตนอกที่คนพม่ารู้จักเป็นอย่างดี คือ 1.มีงมหาคีริ ตลอดจนนัตที่เป็นเครือญาติของนัตตนนี้ ได้แก่ เมีย ๑ น้องสาว ๒ ลูกชาย ๒ และหลานสาว ๑ รวมเป็นนัตวงศ์มีงมหาคีริ มี ๗ ตน มีงมหาคีริเป็นนัตหลวงที่มีกำเนิดแถบเมืองตะกอง ในเขตพม่าตอนเหนือ มีตำนานเล่าสืบย้อนไปถึงสมัยพุกามยุคแรกก่อนรัชสมัยของพระเจ้าอโนรธา( ค.ศ.๑๐๔๔-๑๐๗๗) ต่อมามีงมหาคีริตนนี้ได้กลายมาเป็นนัตประจำบ้านหรือนัตเรือน คอยดูแลความปลอดภัยทั้งชีวิตและทรัพย์สินในบ้าน 2.นัตในวงศ์มีงมหาคีริที่รู้จักกันดี ได้แก่ ชเวนะเบ เป็นเมียมีงมหาคีริ ชเวเมียตหน่า เป็นน้องสาวคนโต โตงปั่งหละ เป็นน้องสาวคนเล็ก และชิงแนมิ เป็นลูกสาวของโตงปั่งหละ 3.ชเวพีญญีนอง เป็นนัตหลวงสองพี่น้อง มีกำเนิดอยู่ทางเหนือของเมืองมัณฑะเล มีตำนานร่วมสมัยกับเรื่องราวของพระเจ้าอโนรธา นัตคู่นี้เป็นนัตครูที่บรรดาร่างทรงนัตจะต้องเซ่นสรวงกันทุกปี 4.เยงังป่ายอูฉิ่งจี เป็นนัตดูแลท้องทะเล จัดว่าเป็นนัตของชาวพม่าตอนล่างที่ใช้ชีวิตทำมาหากินกับทะเล 5.โก-มโยะฉิ่ง นัตเชื้อสายไทใหญ่ ดูแลพื้นที่เจ้าก์แซแถบเมืองมัณฑะเล และดูแลบ้านป่าดงดอย 6.ปะคันอูมีงจ่อ หรือปะคันมีงจี เป็นนัตดูแลเมืองปะคัน ซึ่งอยู่บนเส้นทางจากเมืองพะโคะกู่สู่มัณฑะเล นัตตนนี้มีนิสัยขี้เหล้าเมาพนัน 7.โปปาแมด่อ เป็นนัตเจ้าแม่ดูแลพื้นที่เขาโปปาแห่งพุกามและบริเวณใกล้เคียง 8.นังกะไร่ หรือพะโคแมด่อ เป็นนัตนางกระบือ กล่าวว่าเป็นเจ้าแม่ของชาวมอญในเขตพม่าตอนล่าง ปัจจุบันนับถือกันมากในเขตย่างกุ้งและพะโค 9.อะเมเยยิง เป็นนัตผู้ดูแลเมืองบั้งจี่ แถบเมืองปะคัน . นัตที่กล่าวมานี้จัดว่าเป็นนัตที่มีกำเนิดมาแต่ละท้องถิ่น และแต่ละพื้นที่ก็นิยมบูชานัตแตกต่างกันไป นอกจากนี้ชาวพม่าบางคนยังนิยมนับถือนัตเฉพาะตนสืบทอดกันเฉพาะครอบครัว [...]
