NEWS – Page 23 – ASEAN Studies Centre

ข่าวการศึกษาอาเซียน ข่าวพุทธศาสนาอาเซียน ข่าวศูนย์อาเซียนศึกษา ข่าวอาเซียนสัมพันธ์ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอาเซียน

ASEAN กับดาวนักษัตรที่เปลี่ยนไป : นักษัตรโบราณและอิทธิพลจีนในอุษาคเนย์

Aphichet Somkamsri February 5, 2023

หากล่าวถึงนักษัตรโบราณ ถึงเราไม่อาจกำหนดได้ว่าเกิดขึ้นได้เมื่อใด แต่ตำนานของการใช้นักษัตรสะท้อนให้เราเห็นถึงความสัมพันธ์ของมนุษย์และสัตว์ของวิถีชีวิตยุคโบราณ แล้วเมื่อสังคมพัฒนาขึ้นนักษัตรและความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องก็ได้พัฒนาขึ้นพร้อมๆ กันด้วย การนับถือนักษัตรปรากฏอยู่ในทุกวัฒนธรรม ความเชื่อเรื่องนักษัตรไม่ใช่เพียงแค่ความเชื่อเรื่องโชคลางเท่านั้น หากคามรู้ด้านโหราศาสตร์ยังเป็นศาสตร์ชั้นสูงที่มีความสำคัญมากสำหรับการดำรงชีวิตของผู้คน โหราศาสตร์คือวิถีชีวิตของคนยุคเก่าที่ต้องอาศัยความรู้ด้านดิน น้ำ ไฟ ลม การเรียนรู้อยู่กับธรรมชาติ หากปราศจากความรู้ด้านโหราศาสตร์แล้วมนุษย์ก็จะไม่รู้จักวิธีการประกอบอาชีพ เช่น อาชีพการทำนาหรือลูกข้าวต้องรู้เรื่องการคำนวณฤดูกาลที่ถูกต้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการติดต่อเดินทางที่ต้องอาศัยทักษะกำหนดเวลาแม่นยำ ยิ่งโดยเฉพาะการเดินเรือในยุคโบราณซึ่งเกี่ยวข้องกับการลมและฤดูกาล หากขาดทักษะนี้การค้าคายเชื่อมภูมิภาคจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย ในคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม: เอกสารจากหอหลวง นอกจากยืนยันว่าชาวอยุธยารู้จักการนับปีนักษัตรแล้วยังแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ของฤดูกาลที่ช่วงเวลาไหนการเดินเรือสินค้าและการคมนาคมกับต่างชาติจะแล่นเรือได้อย่างสะดวกและหลักฐานสำคัญยิ่งในประวัติศาสตร์ไทยคือการสร้างอาณาจักรนครศรีธรรมราชซึ่งใช้แนวคิด ๑๒ ราศี เรียกหัวเมืองใต้ปกครองว่า “หัวเมือง ๑๒ นักษัตร” มุมมองการเปลี่ยนแปลงแนวคิดเรื่องนักษัตรของชาวอุษาคเนย์นั้น อาจกล่าวได้ว่าชาวอุษาคเนย์ได้รับอิทธิพลทั้งจากอินเดียและจีนร่วมกันจนเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ก็เริ่มรับเอานักษัตรหรือการนับปีแบบตะวันตกตามลำดับ ถึงกระนั้นเราก็จะพบว่า การรับเอาความเชื่อด้านนักษัตรเข้ามาในวัฒนธรรมของตน ชาวอุษาคเนย์ได้ปรับเปลี่ยนไปตามความเชื่อดั้งเดิมอยู่ไม่ใช่การรับเอาทั้งหมดเสียทีเดียว เช่น เวียดนาม ที่นับนักษัตรแตกต่างออกไปบ้าง ลำดับของปีนักษัตร 12 ราศี แบบจีน เริ่มจาก ปีชวด (หนู) ปีฉลู (วัว) ปีขาล (เสือ) ปีเถาะ (กระต่าย) ปีมะโรง (มังกรหรืองูใหญ่) ปีมะเส็ง (งูเล็ก) ปีมะเมีย (ม้า) […]Read More

ข่าวการศึกษาอาเซียน ข่าวพุทธศาสนาอาเซียน ข่าวศูนย์อาเซียนศึกษา ข่าวอาเซียนสัมพันธ์

Come to learn, leave to serve: จิตวิญญาณมหาจุฬาในเวียดนาม (ตอนที่ ๑)

Aphichet Somkamsri February 3, 2023

Come to learn, leave to serve: จิตวิญญาณมหาจุฬาในเวียดนาม (ตอนที่ ๑) ล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเล้าฯ ให้มีการสร้างมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยขึ้นเพื่อเป็นสถาบันการศึกษาพระไตรปิฎกและศาสตร์ชั้นสูงสำหรับพุทธศาสนิกชนทั่วโลก ปัจจุบันมหาวิทยาลัยเปิดทำการเรียน การสอนอย่างต่อเนื่องทั้งในหลักสูตรภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยเปิดรับทั้งนิสิตไทยและต่างประเทศ มหาจุฬาเป็นที่รู้จักของชาวพุทธในระดับนานาชาติว่าเป็นสถาบันการศึกษาพระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์ไทยและมีนิสิตจากทั่วโลกเดินทางมาเรียนในหลักสูตรต่าง ๆ โดยเฉพาะสาขาพระพุทธศาสนาซึ่งเอกลักษณ์อันโดดเด่นของมหาวิทยาลัยกล่าวคือการประยุกต์หลักธรรมเพื่อพัฒนาจิตใจและสังคม การศึกษาในมหาวิทยาลัยได้ปลูกฝังจิตวิญญาณ หล่อหลอมแนวคิดและหลักการของพระพุทธศาสนาอย่างมั่นคง ผู้เรียนได้ฝึกฝนตนเองทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน เมื่อจบการเรียนตามแนวปริยัติ หน้าที่อีกขั้นสำหนับการเป็นพุทธศาสนิกชนโดยเฉพาะพระสงฆ์นั้นคือการปฏิบัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เมื่อสำเร็จหลักสูตรตามระบอบการศึกษาแล้ว การกลับไปยังถิ่นฐาน บ้านเกิด เพื่อรับใช้สังคมคืออดุมการณ์ที่มหาจุฬาปลูกฝังให้กับนิสิตทุกคน อาจจะกล่าวได้ว่านี้เป็นเอกลักษณ์ที่หาจากสถาบันการศึกษาอื่น ๆ ได้ยาก ในหลักสูตรการศึกษาของมหาวิทยาลัย ได้กำหนดชัดเจนว่านิสิตมหาจุฬาต้องปฏิบัติศาสนกิจ ๑ ปี โดยนิสิตมหาจุฬาจะใช้เวลาดังกล่าวนี้ปฏิบัติศาสนกิจรับใช้สังคม เช่น บางรูปเป็นประธานบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน จัดกิจกรรมบรรพชาเยาวชนอันเป็นการสืบสานปณิธานและอดุมการณ์ของมหาจุฬาได้อย่างเต็มเปี่ยม นิสิตมหาจุฬาบางรูปก็รับหน้าที่ในทางคณะสงฆ์ เช่น เป็นพระสังฆาธิการ เป็นเจ้าคณะ เป็นต้น ปัจจุบันนี้ศิษย์เก่าของมหาจุฬาบางรูปดำรงตำแหน่งเป็นกรรมการมหาเถรสมาคม ทำหน้าเที่บริหารกิจการคณะสงฆ์ในระดับประเทศซึ่งเป็นความภูมิใจของมหาจุฬาอย่างยิ่ง ไม่เพียงแต่นิสิตชาวไทยเท่านั้น สำหรับนิสิตต่างประเทศที่ศึกษาในมหาวิทยาลัยก็ได้รับการปลูกฝังอุดมการณ์นี้ผ่านหลักสูตรการเรียนการสอนของมหาวิทยาลัย จากการลงพื้นที่ของศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณที่ได้จัดกิจกรรม Junior Fellows Program in […]Read More