Legendary narratives : พระศรีอาริยะ ข้อถกเถียงว่าด้วยสังคมอุดมคติของเถรวาทไทย
คติปรารถนาเกิดทันยุคพระศรีอาริยเมตไตรยกับการปราถนาพุทธภูมิในสังคมอาเซียน พระโพธิสัตว์ยุคแรกๆ ที่ได้รับการนับถือทุกนิกาย คงไม่พ้นพระศรีอาริยเมตไตรย/พระศรีอารยเมตไตรยตามคติเถรวาท/หีนยาน/มหายาน ซึ่งคัมภีร์พุทธวงศ์ คติเถรวาทได้กล่าวถึงพระองค์ในฐานะอนาคตพุทธเจ้าที่จะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในอนาคตกาล โดยพระองค์จะมาเป็นองค์พระพุทธเจ้าองค์ที่ 5 ของภัทรกัปป์นี้ ส่วนในคติมหายาน พระองค์คือ 1 ในคณะพระโพธิสัตว์ และจะมาตรัสรู้ในอนาคตกาล เพื่อช่วยเหลือเหล่ามวลมนุษย์ รวมทั้งเพื่อโปรดสรรพสัตว์ให้พ้นจากวัฏสงสารต่อไป ความนิยมโพธิสัตว์พระองค์นี้เกิดขึ้นราว พ.ศต. 8-13 คติการบูชาพระองค์มีความสำคัญมากต่อชาวพุทธทั่วไป ไม่ว่านิกาย สำนักนิกาย ภูมิภาค นับว่าได้รับการนับถือมากทั่วไปตลอดระยะเวลาจะสิ้นสุดรอบและเริ่มต้นพุทธศตวรรษ 1000 ปี หรือ 2000 ปี ทั้งนี้พบหลักฐานการบูชามากมายในอินเดีย และนอกอินเดียในระยะเวลานี้ และเวลาต่อๆ มา ทั้งในวรรณกรรม จารึก และที่พบเป็นรูปธรรมในงานศิลปกรรมและทางโบราณคดี เริ่มปรากฏรูปเคารพตามลักษณะแตกต่างตามคติ หลักฐานลายลักษณ์อักษรวรรณกรรม ความในพระไตรปิฎกระบุว่า กัปปัจจุบันนี้ เรียกว่า ภัทรกัป แปลว่า กัปเจริญ มีพระพุทธเจ้ามาบังเกิดถึง 5 พระองค์ อุบัติแล้ว 5 พระองค์ คือ พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ พระกัสสปะ และพระโคดม […]Read More